Đũa tre là vật dụng được sử dụng hàng ngày trong các bữa ăn của người Việt Nam nói riêng và người dân khu vực Đông Nam Á nói chung. Khác với người châu Âu ăn bằng dĩa, người Ấn ăn bằng tay thì đôi đũa có một ý nghĩa và giá trị truyền thống đặc biệt.
> Mua son Shu Uemura chính hãng ở đâu tại Việt Nam?
> Hướng dẫn lựa chọn học kế toán thực hành ở đâu tốt
Cùng tìm hiểu về giá trị văn hóa và quy trình sản xuất những đôi đũa tre này nhé.
Đũa tre với cuộc sống người Việt Nam
Ngay từ xa xưa, cha ông ta đã gắn liền cuộc sống sinh hoạt với cây tre. Ngoài việc dùng làm đũa, tre còn được sử dụng trong việc dựng nhà, làm diều, làm ống đựng, hay làm tăm,… Chính vì đặc tính và chất lượng, tre được ứng dụng nhiều trong cuộc sống và dần trở thành một người bạn thân thiết, gắn bó với người dân ta từ bao đời.

Việc sử dụng đũa tre khiến cho nền văn hóa trở nên một bước văn minh và phát triển hơn so với ăn trực tiếp bằng tay. Đũa cũng giúp gắp, cầm, dằn, xé thức ăn một cách nhanh chóng và nhạy bén, tiện lợi hơn rất nhiều.
Ngoài đũa tre, ngày nay chúng ta còn có đũa trúc (cùng chất liệu với sáo trúc [1]), đũa gỗ, đũa kim loại,… Thế nhưng đũa tre vẫn là một phần của giá trị văn hóa, vẫn là sự lựa chọn được người ta ưu ái nhất trong các bữa ăn gia đình.
Quy trình sản xuất đũa tre
Khác với đũa dài của người Nhật Bản, đũa dẹt của người Hàn Quốc, đũa tre Việt Nam dài khoảng hơn 10cm, nhỏ, thon với thân tròn. Phải trải qua nhiều công đoạn, người ta mới có thể biến từ những cây tre thành những chiếc đũa đạt tiêu chuẩn mới có thể sử dụng được.
Nguyên liệu tre hay trúc hay gỗ là những nguyên liệu tương đối dễ tìm đặc biệt là ở các nước vùng Đông Nam Á như Việt Nam ta. Tuy nhiên, việc thu thập và vận chuyển nguyên liệu này khá mất sức và không hề đơn giản một chút nào.
Tre làm đũa không kén chọn mà hầu như cây tre nào dù cong, dù xỉn màu cũng có thể trở thành những bộ đũa đẹp sau khi chế tác. Tre sau khi mang về xưởng được phơi khô và cạo đi phần vỏ màu xanh. Sau đó, tre mang màu nâu nhạt mộc mạc, tự nhiên.
Khi tre đã đủ khô và ngả màu, từng thanh tre được cho vào máy chẻ thành những thanh dọc bằng nhau. Trước kia khi chưa có những chiếc máy như thế này, việc chẻ tre được thực hiện thủ công và những người thợ cần tự ước lượng nhẩm cho bằng nhau.

Qua bước sơ chế đầu tiên, các thanh tre được mài nhẵn, loại bỏ dằm và trở thành những thanh vuông vắn, ngăn nắp. Khi tre đã nhẵn nhụi, người ta lại mang phơi kỹ một lần nữa trước khi ngâm tre vào dung dịch tẩy trắng và dịch tiêu độc để đảm bảo vệ sinh an toàn cho người sử dụng.
Tiếp theo, người ta chẻ thành những thanh tre nhỏ và dài, bó thành từng bó và sử dụng máy chẻ để tạo hình những chiếc đũa đều tăm tắp, bằng nhau như in. Công đoạn cuối cùng là in họa tiết hoặc sơn bóng ra bên ngoài để những chiếc đũa trông đẹp và hút mắt hơn. Khi hoàn thành tất cả các công đoạn, đũa sẽ được đóng gói và xuất ra ngoài thị trường.
Suốt hàng trăm năm, đũa tre vẫn luôn khẳng định được giá trị và tầm quan trọng của chúng trong cuộc sống hàng ngày của người dân Việt. Có lẽ dù sau này cuộc sống có thay đổi và phát triển thế nào đi chăng nữa, đua tre vẫn trở thành biểu tượng, thành sự vĩnh cửu trong tâm hồn mỗi người dân Việt Nam.